ક્યારેય જોયું છે ઉલટું મંદિર?? જેનું તળિયું ઉપર હોય અને ગુંબજ નીચે હોય એવું.. આ મંદિરનું કારણ જાણીને સ્તબ્ધ થઈ જશો તમે
લોકોએ અનેક પ્રકારના મંદિરો અને મઠો વિશે સાંભળ્યું અને જોયું છે, પરંતુ તંત્રપીઠ અથવા તાંત્રિક મંદિર વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે. રતલાઈ નગરને તંત્રપીઠના કારણે તાંત્રિક શહેર પણ કહેવામાં આવે છે. જૂના પંચાયત ભવન પાસે લાલ પથ્થરના સ્તંભો અને પથ્થરોથી બનેલી જગ્યાને સ્થાનિક લોકો ધાબા કહે છે પરંતુ ઈતિહાસમાં તે ઉલટા મંદિર અથવા તંત્રપીઠના નામે નોંધાયેલ છે.
આ એક ઊલટું મંદિર છે..13મી સદીનું આ મંદિર પ્રાચીન સ્થાપત્યનો અનોખો નમૂનો છે. ઈતિહાસકારોનું કહેવું છે કે આ મંદિરનો ઘુમ્મટ જમીનમાં ડૂબી ગયો છે, પટવા કે માળ ઉપરની તરફ છે. થાંભલા પરની પોસ્ટ પણ ઉપરની તરફ છે. તેથી જ તેને ઉલ્ટા મંદિર નામ આપવામાં આવ્યું હતું.
મંદિરના સ્તંભ પર 158 અંકિત છે, જે સંભવતઃ તેના બાંધકામનો સમય સૂચવે છે. તેના આધારે આ તંત્રપીઠ 1800 વર્ષ પહેલા બનાવવામાં આવી હતી.તેનાથી વિપરિત મંદિરના નિર્માણ માટે કોઈ પાયો નથી. તેમાં ચૂંટણી નથી અને તેનો મુખ્ય દરવાજો પણ પશ્ચિમ તરફ છે.
આમાં રેતી, ચૂનો કે કોઈ રસાયણનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. તે લાલ રંગમાંથી બનાવવામાં આવે છે. તેનો આકાર લંબચોરસ છે. 17 પથ્થરના સ્તંભો અને 22 પટ્ટાઓવાળી આ પીઠમાં બે દરવાજા છે. એક પૂર્વમાં અને બીજો પશ્ચિમમાં.
18 સ્તંભો પર ઉભેલા આ મંદિરના નિર્માણમાં રેતી-ચૂનો-સ્લરી વગેરેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. તે માત્ર ખડકોથી બનેલું છે અને તેના પર ટકે છે.મંદિરમાં બાવન ભૈરુ, ચોસઠ જોગણીયા, કાલી-કંકલી, હનુમાન, શિવની મૂર્તિઓ છે. પરંતુ, આ જર્જરિત મંદિરમાં પૂજારી છે,
આ મંદિર વિશે એક દંતકથા પણ છે..વડીલોના જણાવ્યા અનુસાર કેટલાક તાંત્રિકો આ મઠને હવાઈ માર્ગે ઉડાડીને અજાણ્યા સ્થળે લઈ જતા હતા. આ દરમિયાન જ્યારે રતલાઈના લોકોએ આકાશમાં પથ્થરની રચના જોઈ તો તેઓ સ્તબ્ધ થઈ ગયા અને હોબાળો મચાવ્યો.
આવી સ્થિતિમાં, તાંત્રિકોએ તેને રતલાઈમાં ઉતારી લેવાનું નક્કી કર્યું અને તેમની તંત્ર વિદ્યાથી તેને સખત ખડકો પર ઊંધો ઉતારી દીધો. ત્યારથી તેને ઉલ્ટા ધાબા અથવા ઉલ્ટા મંદિર કહેવામાં આવે છે.સામાન્ય દિવસોમાં લોકો અહીં પૂજા કરવા આવે છે.
શું હોવું જોઈએ..સરકાર અને વહીવટીતંત્રની ઉપેક્ષાના કારણે આ પ્રાચીન મંદિર ઉપેક્ષાનો શિકાર બની રહ્યું છે. અહીં ઢોર રખડે છે. વહીવટીતંત્રે આજદિન સુધી તેનું ફોટો ડોક્યુમેન્ટેશન કરાવ્યું નથી. તે પર્યટનની યાદીમાં પણ સામેલ નથી. સ્થાપત્યના આ અનોખા મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર થવો જોઈએ. સરકારે તેને પ્રવાસન સ્થળોની યાદીમાં સામેલ કરવું જોઈએ.
આ મંદિર વિશે એક દંતકથા પણ છે..વડીલોના જણાવ્યા અનુસાર કેટલાક તાંત્રિકો આ મઠને હવાઈ માર્ગે ઉડાડીને અજાણ્યા સ્થળે લઈ જતા હતા. આ દરમિયાન જ્યારે રતલાઈના લોકોએ આકાશમાં પથ્થરની રચના જોઈ તો તેઓ સ્તબ્ધ થઈ ગયા અને હોબાળો મચાવ્યો.
આવી સ્થિતિમાં, તાંત્રિકોએ તેને રતલાઈમાં નીચે ઉતારવાનું નક્કી કર્યું અને તેમની તંત્ર વિદ્યાથી તેને સખત ખડકો પર ઊંધો ઉતારી દીધો. ત્યારથી તેને ઉલ્ટા ધાબા અથવા ઉલ્ટા મંદિર કહેવામાં આવે છે.18 સ્તંભો પર ઉભેલા આ મંદિરના નિર્માણમાં રેતી-ચૂનો-સ્લરી વગેરેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. તે માત્ર ખડકોથી બનેલું છે અને તેના પર ટકે છે.
તેનાથી વિપરિત મંદિરના નિર્માણ માટે કોઈ પાયો નથી. તેમાં ચૂંટણી નથી અને તેનો મુખ્ય દરવાજો પણ પશ્ચિમ તરફ છે. આમાં રેતી, ચૂનો કે કોઈ રસાયણનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. તે લાલ રંગમાંથી બનાવવામાં આવે છે. તેનો આકાર લંબચોરસ છે. 17 પથ્થરના સ્તંભો અને 22 પટ્ટાઓવાળી આ પીઠમાં બે દરવાજા છે. એક પૂર્વમાં અને બીજો પશ્ચિમમાં.
Comments
Post a Comment